Aanbieden van chips die het ombouwen van een gameconsole mogelijk maken is onrechtmatig

De Rechtbank ‘s-Gravenhage heeft op 21 juli 2010 (B9 8989) vonnis gewezen in de zaak die Nintendo had aangespannen tegen diverse webshops. Nintendo had kort gezegd gevorderd dat het de webshops verboden zou moeten worden om zogenaamde modchips en flashcards te verkopen.

Gameconsoles (zoals in dit geval de Nintendo Wii en de Nintendo DS) worden door hun fabrikanten zonder uitzondering voorzien van een technische beveiliging, waardoor alleen het spelen van originele games op de gameconsole mogelijk zou moeten zijn. Al jarenlang worden er met name via webshops modchips en flashcards aangeboden die kunnen worden gebruikt om ook illegale versies (of back-ups) van games te kunnen spelen. Door het gebruik van modchips en flashcards wordt dus de beveiliging die de fabrikant in de gameconsole heeft aangebracht bewust omzeild.

Modchips en flashcards

Een modchip ("mod" is een afkorting van modification) is een chip die in een gameconsole kan worden gebouwd, waardoor het mogelijk wordt om onder meer illegale kopie?n van computergames te kunnen spelen. De modchip zorgt ervoor dat de gameconsole geen onderscheid meer maakt tussen originele spellen en illegale kopieën.

Een flashcard hoeft niet in de gameconsole zelf te worden ingebouwd, maar maakt gebruik van de vorm van de unieke opening (slot) die in dit geval de Nintento DS heeft. In dit slot dient het originele computerspel te worden gestoken om het op de Nintendo DS te kunnen spelen. De flashcard is zo gemaakt dat deze precies in het slot van de DS past en op gelijke wijze als een origineel spel contact maakt met de spelcomputer. De flashcard zelf heeft weer een opening waar een regulier geheugenkaartje in past, waarop zonder enige belemmering illegale versies van computerspellen kunnen worden gezet.

Voor de gamer die een goedkope, illegale versie van een game wil spelen is (of beter gezegd, was) een modchip of een flashcard natuurlijk de manier om voor een dubbeltje op de eerste rang te kunnen zitten. Voor de producenten van games zijn de modchips en flashcards echter een doorn in het oog, aangezien de noodzaak om een origineel spel te kopen niet meer aanwezig is.

Omzeiling technische beschermingsmaatregelen onrechtmatig

In de zaak tussen Nintendo en de webshops diende de Rechtbank ‘s-Gravenhage kort gezegd de vraag te beantwoorden of het aanbieden van modchips en flashcards in strijd met artikel 29a van de Auteurswet is. Dit artikel geeft aan dat het onrechtmatig is om technische beschermingsmaatregelen die bedoeld zijn om auteursrechtelijk beschermde werken te beschermen te omzeilen. Het gaat hierbij om technische maatregelen waarmee de toegang tot of het gebruik van een werk is beschermd door bijvoorbeeld een bepaalde vorm van kopieerbeveiliging.

Hierin onderscheidt deze zaak zich van eerder gevoerde procedures over modchips, omdat het in die eerdere zaken ging om een toetsing aan artikel 32a van de Auteurswet (een strafbepaling) dat slechts ziet op kraakmiddelen voor ‘zuivere’ computerprogramma’s. Alhoewel computerprogramma’s worden gezien als auteursrechtelijk beschermde werken, bestaat er discussie of artikel 29a van toepassing is op computerprogramma’s. Nintendo heeft in deze zaak echter met succes betoogd dat een game meer is dan ‘slechts’ een computerprogramma en heeft hiermee de discussie rondom de artikelen 29a en 32a weten te omzeilen.

De rechter oordeelde uiteindelijk dat de computerspellen van Nintendo met name worden bepaald door het element vormgeving. Deze vormgeving is volgens de rechter het resultaat van een langdurig creatief proces geweest en is daarom beschermd als werk in de zin van de Auteurswet. Aangezien de technische beschermingsmaatregelen van Nintendo dus zien op de bescherming van een auteursrechtelijk beschermd werk en modchips en flashcards deze bescherming doeltreffend omzeilden, werd het aanbieden daarvan als onrechtmatig bestempeld.

De webshops hebben hier nog tegenin gebracht dat de modchips en flashcards ook voor andere doeleinden dan het spelen van illegale kopie?n kunnen dienen. Dit verweer werd door de rechter echter afgewezen, omdat de modchips en flashcards slechts een beperkt commercieel nut hebben anders dan ter omzeiling van de beschermde werking van Nintendo’s beveiliging.

De webshops is bevolen de verkoop van de modchips en flashcards te staken en gestaakt te houden op straffe van een dwangsom. Daarnaast zullen zij de door Nintendo geleden schade en gemaakte advocaatkosten moeten vergoeden. Een klein onderzoek via Google leert dat er inmiddels weinig tot geen webshops (althans Nederlandse webshops) meer zijn die modchips voor de Nintendo Wii aanbieden. Voor de flashcards is dit echter een heel ander verhaal. To be continued…?